مرگ استاد محمد رضا لطفی و حاشیه های مراسم+عکس

از حضور بسیجی دهان گشاد تا حضور برخی مقامات رسمی بلند پایه دولت حسن روحانی مانند علی جنتی وزیر ارشاد، از سخنان محمود دولت آبادی تا پخش سرود سپیده با صدای شجریان و نبودن خود او در این مراسم، همه حاشیه ساز بودند.

پناهنده نیوز – با مرگ استاد محمد رضا لطفی، نوازنده چیره دست تار و استاد شهیر موسیقی ایرانی، بامداد  روز جمعه ۱۲ اردیبهشت، در سن ۶۸ سالگی، به علت بیماری سرطان، یکی از پرچمداران موسیقی اصیل ایرانی در دوران پس از انقلاب اسلامی خاموش شد.

لطفی به همراه علیزاده، مشکاتیان و علی اکبر شکارچی، گروه موسیقی چاووش را راه‌اندازی کرد که هنرمندانی چون محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، هنگامه اخوان و محمد معتمدی در این گروه به اجرا پرداختند. آثار بر جامانده از این گروه بارها از رسانه ای داخل و خارج ایران پخش شده اند و علاقه مندان بسیاری دارند.

اما شاید این استاد موسیقی خوش شانس بود که در زمان نا مناسبی فوت نکرد. شاید برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی بود که مقامات بلندپایه دولت جمهوری اسلامی تا حد وزیر و استاندار در مراسم تشیع جنازه یک نوازنده موسیقی شرکت کرده اند و تلاش نموده اند تا برایش سنگ تمام بگذارند.

حاشیه های مراسم لطفی از روز شنبه شروع شد. از وقتی که “علی مرادخانی” معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد به همراه داوود گنجه ای، داریوش طلایی، حسین علیزاده، حمیدرضا نوربخش، عباس سجادی مدیر بنیاد نیاوران، علی ترابی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و جمعی از چهره‌های موسیقی ایران در نشستی رسانه‌ای، جزئیات مراسم تشییع و خاکسپاری وی را اعلام کردند.

در این جلسه مدیرعامل موزه‌ی موسیقی، ضمن تشریح جزئیات مراسم تشییع و خاکسپاری آن مرحوم خبر داد که غیر از علیزاده و نوربخش، تعدادی از نویسندگان و شعرای معاصرنیز سخنرانی خواهند کرد. بلافاصله بعد از انتشار این خبر در رسانه ها گمانه زنی برای اینکه این نویسندگان و شاعران معاصر چه کسانی هستند.

با توجه به سوابق دوستی و نزدیکی هوشنگ ابتهاج (ه الف سایه) با لطفی، برخی به این فکر افتادند که شاید این شاعر معروف هشتاد و شش ساله قصد سخترانی در این مراسم رادارد. البته این احتمال کمی داشت. چون شانس حضور سایه به علت مشکلات ناشی از کهولت، دوری از ایران و بحث برانگیز شدن آن حتما بسیار کم بود.

اما اولین کسی که چهره او در مراسم مقابل تالار وحدت در زیر جنازه لطفی و در صف اول به چشم آمد، همان شخصیت معروف رسانه ای موسوم به “بسیجی دهن گشاد” بود. شرکت کنندگان مطمئن بودند که ادیب معاصر مذکور او نیست. پس کدام ادیب معاصر قرار بود سخنرانی کند؟

صاحب کلیدر

انتظارها وقتی به پایان رسید که روز یک شنبه مراسم در محوطه تالار وحدت آغاز شد. حضور “علی جنتی” وزیر ارشاد اسلامی دولت حسن روحانی و عده ای از معاونان او در این زمان، یکی دیگر از حاشیه های این مراسم بود. دوربین عکاسان رسانه های نزدیک به مخالفان دولت بلافاصله عکسهائی از “محمود دولت آبادی” خالق رمان “کلیدر” را منتشر کردند که با کت و شلوار و کراوات در کنار وزیر ارشاد حسن روحانی نشسته است. در یکی از این عکسها حتی او داشت سیگار می کشید در حالیکه به نظر می رسید وزیر ارشاد کمی خودش را از او دور کرده بود!

هدف این عکسها با توجه به درگیری های اخیر بین مخالفان حسن روحانی با او بر سر به گفته خودشان دغدغه های فرهنگی و حرفهای اخیر محمد جنتی دبیر شورای محافظه کار نگهبان درباره مسئله لزوم سانسور کتاب و ادامه نظارت شدید دولتی برای انتشار آن، کاملا مشخص بود.

با دیدن دولت آبادی در مراسم تقریبا مسلم شد که ادیب معاصری که سخنرانی خواهد کرد وی می باشد. او در بخشی از سخنان پنج دقیقه ای خود با اشاره های کنایه آمیز گفت: چه خوب است مردم کشور ما با وجود فقدان موسیقی در جامعه، هنوز به تمامی مسخ نشده اند. در حالی که انسان بدون حضور هنر و بدون تماس با هنر مسخ می گردد و البته خودش متوجه نمی شود.

او در ادامه با اشاره به هجرت لطفی و علیزاده دو نوازنده برجسته و بازگشت دوباره آنها به کشور نتیجه گرفت: بازگشت حسن علیزاده به کشور بسیار هوشمندانه بود. او دریافت باید برگردد و به رغم نبود آزادی عمل کامل با مردم هم نفس بماند. اما لطفی دیر به این نتیجه رسید و راه قلندری پیش گرفت و در این راه به بهداشت (سلامتی) خود توجه زیادی نکرد و به درستی نرسید.

حضور دولت آبادی که کتابهای مجوز انتشار نگرفته او یکی از موضوعات داغ فرهنگی سالهای اخیر بوده است و چنین سخنانی در مجلسی که وزیر ارشاد اسلامی دولت حسن روحانی نیز در آن حضور داشت، بدون تردید در روزهای آینده بدون انعکاس نخواهد ماند.

غیبت شجریان

از حاشیه های دیگر این مجلس که پچ و پچ های زیادی درباره آن طی مراسم شنیده شد، عدم حضور “محمد رضا شجریان” خواننده پرآوازه ایرانی بود. او در تمامی مجالس درگدشت موسیقیدانان و نوازندگان نام آور در طی چند سال گذشته نه تنها حضور داشت بلکه گرداننده و سخنران بود.

در پی اعلام خبر درگذشت لطفی، بزرگان موسیقی ایران از جمله محمدرضا شجریان، کیخسرو پورناظری، حسام‌الدین سراج، کیوان ساکت، محمد سریر پیام‌های تسلیت خود را به مردم ایران و جامعه هنرمندان منتشر کردند. اما دیده نشدن شجریان در این مراسم با حرف و حدیث همراه بود.

محمد رضا لطفی پیش از بیماریش، یک سال و اندی قبل در مصاحبه ای از موضعگیریهای سیاسی شجریان بعد از انتخابات هشتاد و هشت و مصاحبه های او در خارج کشور به شدت انتقاد کرده بود. او در این باره گفته بود: شجریان که مجوز می گیرد و هرجا بخواهد می تواند کنسرت بگذارد نباید به این مسائل بپردازد و بهتر است کار موسیقیش را ادامه دهد.(نقل به مضمون)

همان طور که گفته شد این دو پیش و سالهای نخست پس از انقلاب اسلامی همکاری هنری نزدیکی داشتند. در روزهای پس از واقعه هفده شهریور پنجاه و هفت هردوی آنهه به عنوان اعتراض به رژیم سابق از رادیو ایران استعفا دادند.

سرود زیبای ای ایران، ای سرای امید یا سپیده، اثر مشترک آنهاست که بر اساس شعری از سایه (هوشنگ ابتهاج) خلق شده است. در ابتدا و انتهای مراسم روز یک شنبه این سرود پخش شد و موجب انبساط خاطر حاضران گردید.

خانه ابدی

مراسم خاکسپاری لطفی در زادگاهش شهر گرگان روز دوشنبه پانزدهم اردیبهشت برگزار شد. جسد او از مقابل تالار فحرالدین اسعد گرگانی تشیع شد و در گورستان آن شهر دفن گردید. در این مراسم نیز عده کثیری شرکت داشتند. از جمله علیزاده، حسن صادقلو استاندار استان گلستان، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آن استان و رئیس شورای شهر گرگان در زمره بدرقه کنندگان جسد استاد به خانه ابدیش بودند. در این خاکسپاری دسته موزیک ارتش موسیقی زنده اجرا کرد.