پناهجویان ترکمن عراق در کانون رقابتهای ترکیه و ایران

دولت ترکیه می گوید ایران بین ترکمنهای شیعیه و سنی اختلاف می اندازد و حکومت ایران در بین ترکمنهای عراق شایعه می کند که ترکیه از داعش حمایت می کند.

 به گزارش پناهنده نیوز، با گذشت سه ماه از اشغال شهر ترکمن نشین “تله عفر” در شمال عراق و در نزدیکی کرکوک توسط نیروهای داعش و فرار دهها هزار نفر از مردم منطقه به سمت مرز ترکیه، هنوز پناهجویان ترکمن آواره هستند و در بلاتکلیفی به سر می برند.

در اوایل مرداد ماه سال جاری این خبر توسط رسانه ها منتشر شد که دولت ترکیه به پناهجویان ترکمن عراقی اجازه ورود نداده، برای جلوگیری از عبور ترکمن‌های پناهجوی عراقی از مرزهایش، به ساختن یک اردوگاه پناهجویان در خاک عراق روی آورده است.

در آن زمان به نقل از روزنامه حریت گفته شد که ترکیه به برنامه‌های خود برای ساختن یک اردوگاه پناهجویان جدید در شمال عراق شتاب بخشیده است. این اردوگاه قرار بود برای ترکمن‌های عراقی ساخته ‌شود که پس از اشغال منطقه سنجار به دست داعش در روز یکشنبه سوم اوت، به مناطق شمالی‌تر گریخته بودند.

با اعلام این موضوع آنکارا می‌خواست بگوید که کمک‌های خود به ترکمن‌های عراقی را در خاک عراق انجام میدهد تا پذیرای پناهجویان ترکمن در داخل مرزهای خود نباشد. دولت ترکیه اعلام کرد، به همین دلیل اردوگاهی ۲۰ هزارنفره در منطقه”فیش خابور” داخل اقلیم آزاد کردستان خواهد ساخت. قرار بود این طرح از سوی معاونت مدیریت بحران و فاجعه نخست‌وزیری ترکیه اجرا گردد.

ماجرای عدم پذیرش ترکمانان عراقی تا آنجا پیش رفت که نمایندگان مردم ترکیه در مجلس این کشور بر سر مسأله ترکمن‌های عراقی به زد و خورد با یکدیگر پرداختند. چند نماینده‌ از حزب حاکم “عدالت و توسعه”  با نماینده‌هایی از حزب “حرکت ملی” به زد و خورد فیزیکی دست زدند که این مسئله  به جاری شدن خون از چهره چند نماینده نیز انجامید.

احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه  که آن زمان وزیر خارجه بود، در اواخر مردادماه گفت: مسئله ترکمانها در تله عفر فقط فشارهای داعش نیست و نوعی درگیری بین شیعیان و سنی ها در آنجا وجود داشته که ترکیه نمی خواست این موضوع به داخل ترکیه کشیده شود. او به عده ای از سنی های تندرو ترکمن نیز اشاره می کرد که به داعش پیوستند.

البته اردوغان نیز اشاراتی به موضوع نزدیک پنجاه دیپلمات گروگان ترک در دست داعش کرده بود. این دیپلماتها پس از حمله داعش به موصل، در کنسولگری ترکیه در آن شهر اسیر دولت اسلامی شدند و هنوز در دست آنها هستند.

{youtube}Ykt2Ux2qvUQ{/youtube}

حامیان ترکمنها، ترکیه یا ایران؟

اما حالا بعد از گذشت سه ماه به نظر می رسد تمام آن زد و خوردها بیهوده انجام شد و وعده ها پوچ و بی اساس بود. عده زیادی از ترکمانهای تل عفر که سنی بودند همچنان در شمال  و نقاط مرزی عراق و ترکیه بدون سرپناه مشخصی سرگردانند. عده ای نیز که شیعه بودند به جنوب عراق کوچ کردند و در شهرهای شیعه نشین پراکنده شدند. گزارشها نشان می دهد که این شیعیان ترکمن نیز از اوضاع خوب و رضایتبخشی برخوردار نیستند.

به نقل از “تودی زمان” ترکمانهای عراق به خاطر این طرز رفتار دولت اسلام گرای ترکیه از آنها بسیار دلگیر هستند و می گویند که اردوغان و داوود اغلو رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه به آنها پشت کرده اند.

رهبر یکی از احزاب محلی ترکمانها گفته است که ترکمنهای شیعه نظر خوبی به دولت ترکیه ندارند و مرتب اصرار می کنند که حکومت ترکیه حامی و پشتیبان داعش می باشد. عده ای از رهبران ترکمن ها دست جمهوری اسلامی را در این ماجرا می بینند و معتقدند شایعات بر علیه حکومت ترکیه را نیروهای اطلاعاتی ایرانی دامن می زنند تا با اختلاف انداختن بین سنی ها و شیعیان، در بین ترکمانها یارگیری کنند. آنها می گویند ایران به این یارگیری نیاز دارد تا در آینده نیروئی قابل اعتماد در پشت گوش کردها و در ناحیه حساس کرکوک گوش به فرمان خود داشته باشد.

این در حالی است که چند هفته پیش جمهوری اسلامی به شدت تبلیغ می کرد که نیروهای متحد آنها که از شیعیان عراق هستند با کمک فرماندهان سپاه قدس توانسته اند محاصره شهرک “آمرلی” که دارای ساکنان ترکمن شیعه مذهب می باشد از محاصره نیروهای دولت اسلامی داعش خارج کنند.

در این راستا عکس و فیلمی در شبکه های اجتماعی و رسانه ها منتشر شد که بر اساس آنها ادعا می شد قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی در منطقه کارزار حضور مستقیم داشته است. این فیلم و عکس از سوی هیچ منبع رسمی تائید نشدند. کمی بعد معلوم شد آنطور هم که تبلیغ می کردند نبوده است و فقط تعداد انگشت شماری نظامی  ایرانی در شکستن حصر شهرک آمرلی حضور داشته اند.

رفتار منفی دولت ترکیه که به طور سنتی همواره خود را مدافع ترکمانهای ساکن آن منطقه می دانست از یک سو و تبلیغات جمهوری اسلامی از سوی دیگر، باعث شده که فعلا کفه اقبال عمومی در آن بخش عراق که بین کردها و مناطق تحت نفوذ داعش حائل می باشد به نفع نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی بچرخد و حداقل شیعیان ترکمن ،ایرانی ها را برای خود حامیان فرضی تصور کنند که از آنها در برابر داعش محافظت می کنند.