روز جهانی زبان مادری در اهواز مورد تجلیل قرار گرفت

برای این جشنواره  که با تلاش برخی از جوانان فعال در زمینه فرهنگی و به میزبانی دو کانون فرهنگی “معلم” و “الهلال” برگزار شد عنوان “لغتی هویتی” را دادند.

 به گزارش پناهنده نیوز، در رویدادی کم سابقه برای اولین بار در ایران مراسم بزرگداشت روز جهانی زبان مادری از سوی یک اقلیت قومی به طور علنی و بدون مزاحمت انجام شد و فعالان فرهنگی – مدنی عرب‌های اهوازی روز پنجشنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۳ (۱۹فوریه ۲۰۱۵) به مناسبت روز جهانی زبان مادری، جشنواره ای در این شهر برگزار کردند. در این مراسم علاوه بر مردم عرب زبان تعدادی از شهروندان صائبی (مندانی) اهواز که دارای فرهنگ و زبانی بسیار شبیه عربها می باشند شرکت کردند.

 به نقل از العربیه، برای این جشنواره هنری – موسیقی که با تلاش برخی از جوانان فعال در زمینه فرهنگی و به میزبانی دو کانون فرهنگی “معلم” و “الهلال” برگزار شد عنوان “لغتی هویتی” را دادند. فعالیت‌هایی فرهنگی و هنری این مراسم شامل شعرخوانی، موسیقی و رقص همراه با ترانه‌های عربی محلی توسط کودکان  بود. همچنین رقص محلی توسط جوانان و کودکان به اجرای در آمد و نمایشنامه ای که توسط کانون فرهنگی «اشراق» تهیه شده بود، به نمایش گذاشته شد.

 لازم به ذکر است که روز ۲۱ فوریه از سوی سازمان ملل متحد به عنوان “روز جهانی زبان مادری” انتخاب و اعلام شده است. هدف از برپائی چنین روزی جلب توجه جهانی به موضوعی مناقشه برانگیز در سالهای اخیر به نام زبان مادری اقوام و ملیتهای گوناگون بوده است.

مناقشه بر سر زبان مادری

 زبان که یک مسئله فرهنگی بسیار مهم و یک مقوله هویتی انکار ناپذیر است، در سی سال گذشته با مسئله استقلال خواهی و جدائی طلبی گره خورده است. به همین دلیل امروزه بسیاری از حکومتها و به ویژه حکومتهای تمامیت خواه به این مسئله دید سیاسی و امنیتی دارند.

 گروههائی که به دلایل سیاسی در نقاط مختلف جهان برای استقلال منطقه زندگی خود از حکومت مسلط مرکزی تلاش می کنند، فعالیت بسیاری دارند تا زبان مادرشان را به عنوان عامل اصلی جدائی و تفاوت از جامعه مادر مطرح نمایند. به همین دلیل آنها بر روی زبان مادری خود که در بسیاری از موارد با زبان رسمی حکومت متفاوت است تبلیغ بسیار زیادی می کنند.

 این در حالی است که حکومتهای مرکزی به خاطر همین استفاده سیاسی جز در موارد خاص چند کشور دمکراتیک غربی نظیر کانادا و بلژیک، بقیه دولتها حاضر نمی شوند حقوق قومیتها برای آموزش به زبان مادری و استفاده از آن در مکاتبات اداری محلی را بپذیرند.

 از سوی دیگر کسانی که دغدغه های فرهنگی برای آنها نسبت به مسائل سیاسی در الویت قرار دارد، نگران این دو طرز استفاده و تلقی غیر فرهنگی از زبان هستند. آنها معتقدند که دادن اجازه به مردم یک منطقه برای استفاده از زبان و آئینهای محلی خودشان و آموزش به زبان مادری هیچ خطری که ندارد بلکه باعث ایجاد یک جامعه کلان چند فرهنگی زیباتر و امن تر می شود.

 واقعیت این است که زبان مادری قابل تفکیک از شخصیت فرد نیست و مانند نژاد و ملیت و قومیت تا آخر عمر با انسان می ماند و اثری است که نمی توان هیچگاه آن را عوض کرد.

 در حال حاضر خواسته آموزش به زبان مادری، یکی از اساسی ترین مطالبات فرهنگی فعالان ملیتی در ایران است. اما وجود برخی تحریکات غیر قابل انکار و بعضا واضح و آشکار همسایگان خارجی ایران درباره این موضوع در سالهای اخیر باعث شده تا این حق به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی همچنان در دهه چهارم عمر جمهوری اسلامی معوق بماند.

 بر طبق اصل ۱۵قانون اساسی جمهوری اسلامی تدریس زبان مادری برای قومیت ها در ایران به عنوان حقی قانونی شناخته و بر آن تاکید شده است.

اعلام روز جهانی زبان مادری

انتخاب روز ۲۱ فوریه از سوی سازمان ملل متحد برای روز جهانی زبان مادری داستان جالبی دارد که به ۶۳ سال قبل باز می گردد. ۶۳ پیش در چنین روزی دانشجویان در بنگلادش که در آن زمان بخشی از پاکستان بود، برای برسمیت شناختن زبان بنگالی که از نظر تعداد متکلمین زبانی در رده ششم جهان قراردارد، به تظاهرات پرداختند. ارتش پاکستان که زبان رسمی آن اُردو می باشد واز نظر تعداد متکلمین زبانی در رده بیستم جهان قراردارد، جواب این خواسته طبیعی و حق “مادرزادی” را با گلوله داد و تجمع مسالمت آمیز دانشجویان را به خاک و خون کشید.

 پاکستان در آن زمان از پنج ایالت عمده بنام های بنگال (بنگلادش)، پنجاب، سرحد (پشتونستان)، سند، و بلوچستان تشکیل شده بود. اُردو زبان مادری حدود پنج درصد پاکستانی ها بود. نیم قرن طول کشید تا کنفرانس عمومی یـونسکـو در نوامبر سال ۱۹۹۹ میلادی آن سالروز خونین را “روز جهانی زبان مادری” بنامد.

 سال ۲۰۰۹ میلادی مجمع عمومی سازمان ملل با تاکید بر مصوبه شماره ۱۳۵/۴۷ تصویب شده در سال ۱۹۹۲در مورد منشور جهانی حقوق افراد وابسته به گروه های قومی، ملی، زبانی و مذهبی دنیا و همچنین معاده بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، مصوبه شماره ۲۶۶/۶۱ را تصویب نمود که بر اساس آن دولت ها موظف هستند تا از گنجینه میراث زبانی و فرهنگی موجود در کشور خود حمایت و نگهبانی کامل بنمایند. ایران این مصوبات و معاهدات را قبول و امضاء کرده است.