مروری بر داستان فرار یک ایرانی از زندان اورنج کانتی و اثر آن بر ایرانیان آمریکا

همراهی یک زن معلم زبان ایرانی تبار با حسین نیری برای فرار از زندان به موضوع ابعاد پیچیده تری داد.

پناهنده نیوز – بیش از یک سال پیش خبری منتشر شد حاکی از استرداد یک مجرم ایرانی از جمهوری چک به ایالات متحده آمریکا.   این مجرم به نام حسین نیری ۳۵ساله روز دوشنبه ۲۴شهریور ماه ۱۳۹۳ (۱۵سپتامبر۲۰۱۴) از سوی پلیس جمهوری چک به مقامات قضایی کالیفرنیا در آمریکا تحویل داده شد. این مرد ایرانی متهم بود که در پاییز سال ۹۱با همدستی چند نفر صاحب یک داروخانه را در ایالت کالیفرنیا ربوده و او را به بیابانی برده‌‌اند که تصور می‌کردند این فرد پول‌هایش را آنجا پنهان کرده است. متهمان بعد از شکنجه صاحب داروخانه و در حالی که نتیجه‌ای از اخاذی نگرفته بودند، آلت تناسلی‌ این آمریکایی را بریده و او‌‌ را در بیابان رها کرده بودند.

حسین نیری بعد از این اقدام از آمریکا فرار کرده و به ایران رفته بود، اما درست یک سال بعد زمانی که می‌خواسته از پراگ برای دیدار فامیلش به اسپانیا سفر کند، از سوی پلیس جمهوری چک شناسائی و بازداشت شد. او در کالیفرنیا به یک زندان فوق امنیتی به نام “سانتا آنا” در جنوب کالیفرنیا تحویل داده شد که ویژه زندانیان خطرناک می باشد و قرار شد تا زمان رسیدگی کامل به اتهاماتش بدون قبول وثیقه در آنجا به سر ببرد.

فرار بزرگ با همکاری دو ایرانی

در اوایل بهمن ماه امسال خبری در رسانه های جهان منتشر شد که حاکی از فرار اعجاب انگیز سه زندانی از زندان فوق امنیتی کالیفرنیا بود. مطابق این اخبار روز جمعه ۲ بهمن ماه (۲۲ ژانویه ۲۰۱۶) سه نفر میله‌های ضخیم فولادی این زندان را که تحت محافظت و مراقبت امینتی شدیدی قرار دارد شکافته‌اند و با طنابی که از پارچه درست کرده بودند، از طریق بام، سه طبقه پایین رفته و گریخته‌اند. به زودی اعلام شد که مغز متفکر و رهبری این فرار سه نفره با همان حسین نیری زندانی ایرانی می باشد که نقشه فرار موفقیت آمیز را تهیه کرده است.

در پی این فرار کلانتر شهر اورنج کانتی کالیفرنیا گفت که ماموران چند شهرستان ایالت کالیفرنیا در جست‌وجوی فراری‌ها هستند و مردم باید متوجه باشند که آنها خطرناک و مسلح هستند. به زودی مردم خبرخوان در ایالات متحده کنجکاو شدند که این ایرانی کیست که توانسته چنین فرار غیر ممکنی را ممکن کند. علاقه مندی به شناسائی سوابق نیری وقتی دو چندان شد که اعلام گردید ممکن است این فرار بزرگ با همکاری یک معلم زبان زندان که زنی ایرانی تبار است انجام گرفته باشد.

در حالی که تحقیقات درباره نحوه فرار این سه زندانی و عملیات جستجو برای یافتن آنها همچنان ادامه داشت، خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه ۹ بهمن ماه از بازداشت معلم زندان به نام “نوش آفرین رواقی” ۴۴ ساله، خبر داد و نوشت که احتمالا وی به فرار نیری کمک کرده است. نوش آفرین در زندان اورنج کانتی به زندانیانی که انگلیسی زبان اول آنها نیست، آموزش می‌داد و به گفته جف هالوک سخنگوی پلیس محلی “نوعی ارتباط” بین او و حسین نیری به وجود آمده بود. منابع دیگر بعدا گفتند که این زن از اول با نقشه قبلی و به خاطر آشنائی با حسین نیری به عنوان معلم وارد این زندان شده است.

نکته عجیب این که حسین نیری با آنکه از کودکی در آمریکا زندگی کرده بود و به خوبی با زبان انگلیسی آشنائی داشت چطور در کلاسی پذیرفته می شود که مخصوص زندانیان غیر آشنا به زبان انگلیسی بوده است. البته خانم رواقی مدعی شد که او تنها نقشه زندان را به حسین داده و از ابزار بریدن میله های فولادی خبری نداشت.

نیری چگونه خلافکار خطرناک شد؟

داستان زندگی حسین نیری و آنچه بر سر او آمد تا از یک زندان فوق امنیتی بگریزد، می تواند برای بسیاری از خانواده های مهاجر ایرانی و افغان درس عبرت آموزی باشد. حسین نیری پس از اتمام دوره دبیرستان از مدرسه فرسنو به تفنگداران ارتش ایالات متحده پیوست و مدتی هم سابقه کار در یک فروشگاه رنگ فروشی داشت.

وی تا سال ۲۰۰۵ و رانندگی در حال مستی و تصادف خودرو و مرگ “احسان طوسی” دوست دبیرستانی‌اش در آن سانحه، هیچ سابقه‌ای نداشت. وی پس از آن تصادف به دلیل جراحات وارده مدتی در بیمارستان بستری شد و سپس، به گفته خانواده و دوستانش، دچار افسردگی شد. عکس دوستش را بر دیوار اتاقش در بیمارستان آویزان کرد و روزهایش را با نگاه به آن عکس و گریه کردن می‌گذراند.

به هر حال، او به قید وثیقه از زندان آزاد شد و به گفته دوستان و اعضای خانواده، هر روز به گورستان می‌رفت و ساعت‌ها در آنجا می‌نشست و گریه می‌کرد. در همان زمان بود که تصمیم به فرار گرفت، اما در ایالت واشنگتن دستگیر و به کالیفرنیا بازگردانده شد.

حسین نیری به قاضی دادگاه گفته بود دائما بوی سوختگی ناشی از تصادف خودرو و فریادهای دوستش را – قبل از آن که خودش از هوش برود – به یاد می‌آورد و نمی‌تواند آن را فراموش کند. وی در نهایت به دلیل عدم سوء پیشینه به کمتر از یک سال حبس و چهار سال تحت نظر بودن محکوم شد.

به گفته افسر مراقب او در طول دوران چهار ساله‌ای که تحت نظر بود، آقای نیری دائما احساس گناه می‌کرد. او از این موضوع رنج می‌برد و دچار افسردگی حاد شده بود. روانشناس او هم گفته بود که او دچار اختلالات شخصیتی شده و برایش دارو تجویز کرده بود.

این جوان آمریکایی ایرانی‌تبار در سال ۲۰۱۱ با اتهامات جزئی دیگری از جمله تهدید دیگران روبرو شد، اما در نهایت مجرم نشاخته نشد.بر اساس مدارک موجود در دادگاه اورنج کانتی، در همان سال، زنی که ظاهرا از دوستان او بوده تقاضا کرد که از او در برابر آقای نیری محافظت شود.

در سال ۲۰۱۲ و در حالی که هنوز طبق حکم دادگاه به طور مشروط آزاد، اما تحت نظر بود، پس از عبور از چراغ قرمز تحت تعقیب ماشین پلیس قرار گرفت، اما به جای توقف، تصمیم به فرار گرفت. پس از مدتی تعقیب و گریز با سرعت بالا، از خودرو بیرون آمد و با پای پیاده فرار کرد. یک هفته بعد از آن بود که آقای نیری و سه نفر دیگر دست به ارتکاب آدم ربائی و قطع عضو یک مرد آمریکائی زدند. حسین نیری قرار بود روز ۲۳ فوریه (چهارم اسفند ماه) به جرم آدم ربایی، شکنجه و سرقت در دادگاه محاکمه شود.

عاقبت نافرجام فرار بزرگ

سر انجام حسین نیری و جاناتان تیو، دو مجرم فراری که هشت روز بود از زندان فوق امنیتی “سانتا آنا” در جنوب کالیفرنیا فرار کرده بودند، در شهر سانفراسیسکو شناسایی و دستگیر شدند.بک دونگ، سومین همدست آنها در این فرار همروز ۹ بهمن (۲۹ ژانویه) خود را تسلیم پلیس کرده بود.

به گفته پلیس، حسین نیری و جاناتان تیو هنگامی به دام افتادند که یکی از شهروندان در سانفراسیسکو خودرو کاروان آنها را در پارکینگ خوار و بار فروشی “هول‌فودز” شناسایی کرد و به پلیس خبر داد که گمان می‌کند این خودرو همانی باشد که در فراخوان‌های چند روز گذشته اعلام شده بود توسط دو زندانی فراری به سرقت رفته است.

بدین ترتیب پرونده فرار این سه نفر که در سر و صدای زیادی در آمریکا به راه انداخته بود، بسته شد.به گفته پلیس کالیفرنیا، این سه نفر تنها کسانی بودند که طی ۲۰ سال گذشته توانسته بودند از این زندان به شدت محافظت شده فرار کنند.

به گفته برخی از ایرانیان ساکن کالیفرنیا، که یکی از ایالاتهای عمده مرکز زندگی ایرانیان در ایالات متحده می باشد، مطرح شدن نام دو ایرانی در این ماجرا و به یاد آوردن اقدام وحشیانه بریدن عضو بدن یک شهروند آمریکائی که این بار به خاطر حساسیت خبر فرار بارها در رسانه ها از آن یاد شد، تاثیر بسیار سوئی بر روی اذهان آمریکائی ها درباره ایرانیان باقی گذاشت که ممکن است تا سالها اثرات منفی آن باقی بماند.