پهپاد (پرنده هدایت پذیر از دور) + عکس

بیشترین سرمایه‌گذاری در جهان در زمینه ساخت و تجهیز پهپادها را وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام داده‌؛ به طوری که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ حدود ۳ میلیارد دلار برای طراحی ساخت و تجهیز پهپادها هزینه کرده‌است.

 به قلم : افسر خلبان بهزاد معصومی

هواپیمای بدون سرنشین یا به اصطلاح فرهنگستان زبان فارسی “پهپاد”، چیست و کاربردهای مختلف آن در زمینه نظامی و غیرنظامی چگونه می باشند؟ در سال های اخیر جمهوری اسلامی مدعی توسعه فناوری هواپیماهای بدون سرنشین نظامی شده، آنها را در جریان رژه ها و تمرین های نظامی، به طور مرتب نمایش می دهد.

کنترل پهپاد بدون استفاده از انسان در درون آن صورت می‌گیرد. اگر چه انسان نیز می‌تواند به عنوان یک محموله در آن قرار گیرد. پهپادها یا بوسیله کنترل از راه دور یا با برنامه‌های پیش پروازی ریخته شده از قبل هدایت می‌شوند.

پهپادها در حال حاضر در برنامه‌های نظامی که شامل جاسوسی و حمله می‌شود فعالیت می‌کنند. این هواپیماها همچنین در برنامه‌های غیر نظامی مانند جایی که پرواز برای خلبان خطر دارد یا هواشناسی یا شناسایی بیشتر حوادث غیرمترقبه طبیعی استفاده می‌شوند.

بیشترین سرمایه‌گذاری در جهان در زمینه ساخت و تجهیز پهپادها را وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا انجام داده‌است؛ به طوری که بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵ حدود ۳ میلیارد دلار برای طراحی ساخت و تجهیز پهپادها هزینه کرده‌است.

استفاده های نظامی

در حال حاضر مهمترین استفاده نظامی از پهپادها در میدانهای عملیاتی، توسط دو کشور ایالات متحده و هم پیمان استراتژیک آن کشور در خاورمیانه، یعنی کشور اسرائیل، صورت می پذیرد. سایر قدرتهای نظامی جهان نیز دارای پهپاد هستند. ولی گزارش مهمی از عملیات انجام گرفته توسط آنها در دست نیست.

ارتش آمریکا در عراق و افغانستان به طور گسترده از هواپیماهای جنگی بدون سرنشین که گاه مستقیما از آمریکا کنترل می شوند برای تعقیب و کشتن شورشیان استفاده کرده است.آمریکا همچنین از این هواپیماها که اکنون ابزار مهمی در ماشین جنگیش محسوب می شوند، برای شناسایی و هدف قرار دادن اعضای مظنون القاعده و طالبان در پاکستان استفاده می کند.

یکی از پهپادها نظامی قابل توجه “ایتان” است که ساخت کشور اسراییل می باشد.نیروی هوایی اسرائیل می گوید، این هواپیما قادر است خود را به ایران برساند. این هواپیما که توسط صنعت هواپیماسازی اسرائیل ساخته شده، از هر هواپیمای بدون سرنشین دیگری بزرگ تر بوده یعنی به بزرگی یک جت مسافربری است.

سازندگان آن مدعی هستند که هواپیمای بدون سرنشین ایتان می تواند در یک نوبت بیش از ۲۰ ساعت پرواز کند و محموله ای سنگین تر از هر هواپیمای بدون سرنشین دیگر، از جمله سیستم های پیشرفته از لحاظ تکنولوژی را حمل کند.

نیروی هوایی اسرائیل از پاسخ به این سئوال که آیا طراحی این هواپیما به منظور هدف قرار دادن ایران صورت گرفته، خودداری کرد.اسرائیل به دفعات به طور غیر مستقیم گفته است که چنانچه تلاش های دیپلماتیک برای مهار برنامه هسته ای ایران به نتیجه نرسد، اسرائیل قادر است این کشور را هدف حمله قرار دهد.

اسرائیل برای اولین بار در جریان جنگ غزه از هواپیماهای بدون سرنشین استفاده کرد. گروههای مخالف اسرائیل در منطقه می گویند که اسرائیل با فرستادن تعداد زیادی از این پهپادها برای جاسوسی به داخل مرز سایر کشورها، قوانین بین المللی و تمامیت ارضی کشورهای همسایه اش را نقض می کند.

کاربردهای غیر نظامی

پهپادها کاربرد غیر نظامی نیز دارند. به عنوان مثال در زمینه کاربرد غیر نظامی می توان به شرکت انگلیسی «انرژی موج نو» اشاره کرد:

این شرکت به دنبال ساخت نخستین نیروگاه هوایی دارای ارتفاع بالا با استفاده از شبکه ای از پهپادها است. این پهپادها قادر به برداشت انرژی از منابع چندگانه و انتقال آن به صورت بی سیم به ایستگاه های دریافت کننده بر روی زمین می باشند.

این فناوری، استفاده از شبکه های پهپادی موجود در هوا را با برداشت انرژی از هر دوی نیروی باد و انرژی خورشیدی دنبال می کند. پهپادها به منظور رهگیری حرکت خورشید با سرعت پایین حرکت می کنند.

این پهپادها در ارتفاعات بالا و در نقاطی عمل می کنند که در آن بادها با ثبات ترند و امکان کمی برای بروز الگوهای آب وهوایی یا مداخله هواپیماها در عملکرد آنها وجود داردک. هر یک از پهپادها با ابعاد بیست در بیستمتر دارای چهار چرخان، توربین های بادی چندگانه و یک قاعده مسطح برای تولید انرژی خورشیدی خواهند بود.

پهپاد قادر است خود را  با انرژی برداشت شده نیرودهی کرده و ۵۰ کیلووات اضافی تولید کند که به صورت بی سیم به زمین منتقل می شود.آرایه های Rectenna که بر روی زمین یا در دریا نصب شده اند، می توانند امواج الکترومغناطیسی را دریافت کرده و آ نها را به نیروی قابل کاربرد تبدیل کنند.

مقامات شرکت طراح این پروژه مدعی شده اند این نیروگاه هوایی شامل هزاران پهپاد است که می توانند حدود ۴۰۰ مگاوات نیرو تولید کنند؛ این میزان برای نیرودهی بیش از ۲۰۵ هزار منزل در سال کفایت می کند.

شبکه های پهپادی را می توان به راحتی به روزرسانی کرد و ژنراتورهای کارآمدتری را در آ ن ها تعبیه کرد.این نیروگاه هوایی، نیرو را به مکان های دوردست با طیف انتقال طولانی ارائه می دهد یا در موارد اورژانسی و بلایای طبیعی به تامین انرژی کمک کند.

علاوه بر عدم استفاده از زمین، شبکه های پهپادی همچنین برای چشم غیرمسلح نامرئی خواهند بود و بنابراین می توان آنها را در هر جایی نصب کرد. شرکت طراح در ابتدا قصد دارد از فضای هواپیمایی خالی بر روی اقیانوس آرام ، اطلس و هند استفاده کند.

پهپادها در ایران

از هواپیماهای بدون سرنشین با کاربرد نظامی ایران می توان از “فطروس” نام برد که  بزرگ ‌ترین هواپیمای بدون سرنشین در ایران- با برد عملیاتی بیش از ۲ هزار کیلومترمی باشد و در اختیار سپاه می باشد.

از دیگر پهپادها ی ایرانی می توان از “شاهد ۱۲۹” نام برد که گفته اند دارای ۸ مکان حمل تسلیحات،۱۷۰۰ کیلومتر برد و ۲۴ ساعت مداومت پروازی می باشد.این پهپاد که توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران ساخته شده، ادعا می شود اولین پهپاد غول پیکر و استراتژیک ایران با جایگاه حمل موشک می باشد. این پهپاد قابلیت نشست و پرواز در هر گونه باند پروازی را داراست که منظور از هر باند پروازی به معنای باندهای خاکی می باشد.

از این گروه پهپادها می توان از “کرار” نام برد: این پهپاد قادر است ضمن پرواز به اهداف دوردست مقادیر قابل توجهی مواد منفجره را با خود حمل کرده و به سمت هدف مورد نظر پرتاپ کند.

نیروهای نظامی جمهوری اسلامی همچنین مدعی هستند که  نسل تازه ای از “هواپیماهای بدون سرنشین تجسسی” ساخته اند که قادر به ارسال پخش زنده تصاویر می باشند.