شرایط وحشتناک و فشار بر روی افغانها در اردوگاههای پناهندگان ایران

افغانستانی‌های ساکن ایران یا حتی افغانستان و کشورهای دیگر، اردوگاه عسگرآباد ورامین و سنگ سفید را می‌شناسند.

 به گزارش پناهنده نیوز، بسیاری از افغانهائی که سالها ساکن ایران بودند و حتی متولد و بزرگ شده ایران هستند، در چند سال گذشته به خاطر سخت شدن شرایط زندگی خود در ایران تصمیم به ترک آنجا گرفته اند. بیشتر این افراد چون فاقد مدارک اقامت و رسمی قانونی می باشند، تلاش می کنند تا به صورت غیر قانونی از ایران به کشور ترکیه وارد شوند تا از آنجا به طریقی خود را به یکی از کشورهای غربی یا استرالیا و نیوزیلند برسانند. برخی از آنها در ترکیه خود را به کمیساریای عالی پناهندگان معرفی می کنند. ولی بیشتر آنها به دام قاچاقچیان انسان می افتند و سر از قایقهای بادی در می آورند تا با قبول خطرات جانی خود را به یونان برسانند.

 در این مسیر دشوار شاید سخت ترین قدم برای پناهجویان افغان خروج از ایران باشد. خیلی از آنها در مرز ایران و ترکیه با پلیس مرزی خشن و مسلح ایران روبرو می شوند. پلیسی که بدون گذشت با گلوله های جنگی به سمت آنها شلیک می کند و اگر دستگیرشان کند ممکن است تا سرحد مرگ کتک بخورند و شکنجه شوند و یا به شدت مورد توهین و تحقیر قرار گیرند.

 به تازگی رادیو فرانسه در این مورد گزارش مفصلی تهیه و پخش نموده است. در این گزارش با پناهجویان و پناهندگان افغانی مصاحبه شده که تجربه های ناخوشایندی از زندگی در ایران و اقامت در اردوگاههای پر از فشار و فاقد شرایط انسانی ویژه اتباع غیر ایرانی در برخی نقاط این کشور دارند.

 در گزارش رادیو فرانسه آمده که؛ شرایط خروج از مرز ایران و ترکیه، چه برای آنهایی که موفق به گذشتن از آن می‌شوند و چه برای آنها که دستگیر می‌شوند، چندان آسان نیست. “عباس رضائی” یکی از پناهجویان افغان هم درباره مأموران مرزی ایرانی می گوید که لوله تفنگ را به سوی خانواده‌ها می‌گیرند و هم از کسانی می گوید که در تلاش برای خروج میان سیم‌های خاردار گیر می‌کنند و با تنی زخمی و تکه پاره عاقبت از آن می گذرند.

 اما چرا افغان‌های مقیم ایران عبوری چنین پرخطر را برای خروج از ایران به جان می‌خرند؟ به گفته عباس رضایی اکنون در تهران و شهرهای دیگر، بسیاری از افغانستانی‌ها را آزار می‌دهند یا دستگیرشان می‌کنند، بدون اینکه هیچ نظارت بین‌المللی در این مورد وجود داشته باشد. حتی افغان‌هایی را هم که درخواست پناهندگی به دولت ایران داده‌اند را هم رد مرز (اخراج) می‌کنند. این روزها افغانستانی‌های ساکن ایران یا حتی افغانستان و کشورهای دیگر، اردوگاه عسگرآباد ورامین و سنگ سفید را می‌شناسند. اردوگاه‌هایی که افغانستانی‌های دستگیرشده در مرز را مدتی به آنجا می‌فرستند تا بعد، از کشور اخراج‌شان کنند.

 “جواد خلیلی” یکی دیگر از پناهندگان افغان، درباره سفر خود از تربت جام تا ارومیه و بعد از آن به اردوگاه می‌گوید: قبل از اینکه به مرز برسیم، محاصره شدیم، همه ما فرار کردیم، اما سربازهای مرزی به ما تیراندازی کردند و حتی یک تیر درست جلو پای من نشست. بعد از دستگیری تا یکی دو ساعت ما را کتک می‌زدند و حتی نمی‌توانستیم از جای‌مان بلند شویم. بعد ما را به صف کردند و به پادگان بردند. آنجا در یک اتاق سه در چهار، حدود ۴۰ تا ۵۰ نفر را چپاندند و تا صبح در آن شرایط ماندیم.

 جواد خلیلی بعد از آنجا به همراه دیگران ابتدا به اردوگاه سنگ سفید و بعد به اردوگاه عسگرآباد منتقل می‌شود. جایی که به گفته “محمدرضا محمدی” شاعر افغانستانی “وضعیت آن حتی برای ماموران هم قابل تحمل نبود”. محمد رضا محمدی که او هم در مرز ایران و ترکیه دستگیر و به افغانستان بازگردانده شده، به بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه می‌گوید: اردوگاه عسگرآباد جهنمی دیگر بود که آن را با پاکستانی‌ها شریک بودیم. در ته سالن بوی ادرار شدید می‌آمد و تازه واردها برای تنفس به سمت راهرو و پله‌ها می‌رفتند. هوا چنان آلوده بود که خود مأموران لحظه‌ای با ماسک می‌آمدند و سریع می‌رفتند. محمدرضا محمدی همچنین می‌گوید: به ما گفتند اگر قصد فرار کنید، شما را بعد از دستگیری در مسیر تردد داعش یا گروه‌های تندرو می‌گذاریم.

 عباس رضایی، شاعر مشهدی که برادر و خانواده‌اش قصد گذشتن از مرز را داشتند، اما دستگیر شدند و حالا در اردوگاه هستند، درباره دلایل فرار آنها از ایران می‌گوید: به جز شرایط عمومی دشوار که برای همه پناهجویان افغانستانی وجود دارد، یکسری دلایل شخصی هم ممکن است باشد. مثلا برادرم سالها در ایران کار سخت سنگ‌کاری انجام می‌داد و با وجود داشتن مشکل ریوی، مدام با غبار سنگ همنفس بود، امکان درمان هم نداشت چون در ایران هزینه درمان برای پناهجویان افغانستانی ۳ برابر شهروندان معمولی این کشور است. وی تأکید می‌کند: در ایران امکان رشد برای هیچ افغانی وجود ندارد و از آنجا که بازگشت به افغانستان نیز امکان‌پذیر نیست، بسیاری از پناهجویان تلاش می‌کنند به طور غیرقانونی از مرز این کشور خارج شوند.