ابعاد گسترده واکنش به بازگرداندن اجباری پناهجویان افغان از آلمان

میدان هوائی کابل در سال ۲۰۱۶ بارها شاهد فرود پروازهائی بود که افغانهای اخراج شده اختیاری یا اجباری را از اروپا به ویژه آلمان به کشورشان برگرداند.

به گزارش پناهنده نیوز، با اینکه تا کنون فقط یک گروه ۳۴نفره از پناهجویان افغان در قالب توافقنامه دولتهای افغانستان و آلمان، از آلمان به افغانستان برگردانده شده اند، اما این موضوع با واکنشهای متعددی در افغانستان و آلمان روبرو شده که همچنان ادامه دارد. تقریبا همگی این پناهجویان بازگشت داده شده وقتی به فرودگاه کابل رسیدند قیافه های گرفته و ناراحت داشند و برخی از آنها معتقد بودند که چوب سیاست بازیهای دولت افغانستان را خورده اند.

فقط در ماه اکتبر سال جاری از نروژ ۱۳ نفر، سوئد ۹ نفر و آلمان ۳۴ نفر از پناهجویان افغان را که درخواست پناهندگی آنان رد شده با هواپیما به افغانستان بازگردانده‌اند. این پناهجویان رد درخواست شده معتقدند که افغانستان جای امنی برای زندگی نیست. برخی از آنها نیز می گویند پس ازچند سال دوری، اکنون که به اجبار بازگرداننده شده اند جائی برای ماندن در افغانستان ندارند.

یک پناهجوی افغان به نام موسوی که به زور از آلمان به افغانستان بازگردانده شده، در یک گفتگوی تلفنی از میدان هوایی (فرودگاه) کابل به خبرگزاری رویترز گفت: زن و بچه‌ام باید در آلمان بمانند و من با دست بسته اینجا باشم؟ دو هزار افغانی که تنها ۳۰ دالر آمریکا به من دادند و بهم گفتند خوش آمدی. چرا؟

وزارت مهاجران و عودت کنندگان افغانستان می‌گوید از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون حدود ۱۰ هزار نفر از اروپا به این کشور عودت داده شده یا خودشان داوطلبانه بازگشته‌اند.

به نقل از یورو نیوز، این روند اخراج پناهجویان رد درخواست شده که از آغاز ماه میلادی دسامبر در آلمان و چند کشور اروپایی دیگر شدت گرفت، سبب سردرگمی و ترس پناهجویانی شده که تکلیف پرونده درخواست پناهندگی آنان هنوز مشخص نیست. پناهجویان بلاتکلیف از ترس بازداشت و بازگردانده شدن به زور، از این به بعد کمتر با نهادها و سازمان‌های رسمی کشور میزبان همکاری می‌کنند و تا آنجا که ممکن باشد در مکان‌هایی که احضار می‌شوند، حضور نمی‌یابند. برخی از آنها حتی گاهی از مراجعه به ادارات رسمی برای تمدید مدارک مربوط به اقامت خود امتناع می‌ورزند.

بازگردادن پناهجویان افغان از آلمان که تنها در سال ۲۰۱۵ در حدود یک میلیون پناهجو را به خاک خود راه داد، با اعتراض و راهپیمایی همراه بود. در نیمه دوم دسامبر شماری از افغان های مقیم آلمان با تجمع در میدان هوایی فرانکفورت و با شعار “اخراج را متوقف کنید” برضد تصمیم دولت برلین به بازگرداندن هموطنان‌شان از این فرودگاه اعتراض کردند. معترضان بر این باورند که افغانستان همچنان کشوری نا امن است و بسیاری از مناطق آن زیر تهدید گروه‌های طالبان، القاعده و داعش قرار دارند.

یکی از معترضان به نام مرتضی به خبرگزاری رویترز گفت: این خیلی ناعادلانه است که یک متقاضی پناهندگی افغان برگردانده شود فقط به خاطر آن که اتحادیه اروپا مقداری پول به دولت افغانستان داده است.

چند تن از پناهجویان افغانی که بازگردانده شده‌اند گفته‌اند که پیش از انتقال به میدان هوایی با دستبند بازداشت شده‌اند. برخی از آنان می‌گویند که خانواده دارند و مانند بعضی از جوانان تنها برای آزادی بیشتر، نوشیدن الکل و پیدا کردن دوست دختر اروپایی مهاجرت نکرده‌اند. تعدادی از آنان در حالی به افغانستان بازگردانده می‌شوند که خانواده آنها در اروپا مانده است.

در عین حال توماس دومزیر، وزیر کشور آلمان گفته است که در این کشور تنها پناهجویانی که از خطر شکنجه، جنگ یا خشونت می‌گریزند، پذیرفته می‌شوند. وی همچنین گفته است که یک سوم از پناهجویان افغان بازگردانده شده جرائمی از قبیل دزدی، خرید و فروش مواد مخدر، تجاوز و قتل مرتکب شده بودند. از ۵۰ تبعه افغانستان که قرار بود طی هفته جاری از آلمان اخراج شوند، ۱۶ نفر در آلمان ماندند.

در میان کشورهای اروپایی، سویدن زمانی بیشترین پناهجو و مهاجر را در خاک خود می‌پذیرفت اما از سال ۲۰۱۵ به این سو رویه برعکس را در پیش گرفته است. با هشتاد درصد پرونده های درخواست پناهندگی افغان ها در ماه اکتبر گذشته در سویدن موافقت نشده است در حالی که در سال ۲۰۱۴ شصت درصد متقاضیان پناهندگی افغان در این کشور پذیرفته شده بودند.

در سال ۲۰۱۵ میلادی هجوم پناهجویان از خاورمیانه و آفریقا به اروپا به اوج خود رسید. پناهجویان افغان در آن سال دومین گروه بزگ پناهجویان را بعد از پناهجویان سوری تشکیل می دادند. در آن سال اتباع افغانستان یک پنجم کل پناهجویان وارد شده به اروپا را تشکیل می‌دادند.