داعش: بمب خبری در سوریه و عراق برای محافظت از اسد و مالکی یا افعی…

پس از انتخابات اخیر عراق، داعش شروع به بازی در نقش دیگری کرده است. اکنون ظن قوی بین عده ای وجود دارد که داعش توسط نیروهای سپاه پاسداران در عراق و سوریه تقویت می شود.برخی نیز وقایع اخیر را به ضرر جمهوری اسلامی می دانند.

پناهنده نیوز– در چند روز گذشته یک بمب خبری جدید در منطقه و جهان ترکیده است. این بمب خبری چیزی جز اشغال چند شهر مهم عراق توسط گروه بنیادگرای اسلامی سنی مذهب داعش یا “دولت اسلامی عراق و شام” نیست. ظاهر امر این است که داعش یکی از سازمان های تروریستی مانند القاعده می باشد که برای برقراری حکومت اسلامی در منطقه فعالیت می کنند. اما بررسی دقیق و تاریخی نشان می دهد که این شاید فقط ظاهر ماجرا باشد.

برای بررسی سابقه داعش باید به سالهای اول اشغال عراق و سرنگونی حکومت صدام حسین در عراق بر گردیم. در آن زمان گروههای پراکنده طرفداران حزب بعث و سازمان القاعده تحت رهبری فردی اردنی به نام “ابو مصعب الزرقاوی” که از اعضای القاعده بود، توانستند نا آرامیهائی در مناطق سنی نشین عراق ایجاد کنند.

بعد از اینکه در تابستان سال ۲۰۰۶ الزرقاوی بوسیله نیروهای متحد در عراق کشته شد، شخص دیگری متخلص به “المصری” که از اعضای سابق اخوان المسلمین مصر بود و بعدها به گروه جهاد اسلامی پیوسته بود، به جانشینی او رسید. وی در ماه آوریل۲۰۰۷ از سوی کابینه «ولایت اسلامی عراق» که سازمانی متشکل از گروه‌های پیکارجوی سنی است” وزیر جنگ” نامیده شده بود.

کمی بعد از آن بود که نیروهای آمریکائی چون از مدتها پیش مطمئن بودند تامین کننده و تدارک چی اصلی گروههای تروریستی عراق چه شیعه و چه سنی نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی می باشند، خواهان مذاکره مستقیم با ایران بر سر مسئله امنیت در عراق شدند. بعد از اینکه کنسولگری ایران در شهر اربیل به همین دلیل مورد حمله آنها واقع شد (۱۳۸۵) هیئت‌هایی در سطح سفیر از ایران و آمریکا در راستای حفظ ثبات و تامین امنیت عراق و به درخواست دولت مرکزی این کشور از ژوئیه تا اکتبر ۲۰۰۷ سه دور مذاکرات را دربغدادانجام دادند.

از متن این مذاکرات محرمانه چیزی رسما به بیرون درز نکرد. ولی گفته می شد که آمریکائی ها خواهان پایان دادن حمایت نظامی ایران از گروههای افراطی و تروریستهای سنی شده اند و به جای آن به ایرانی ها وعده برچیدن اردوگاه “اشرف” و عدم حمایت از مجاهدین خلق را در برابر حملات ایران داده اند.

به هرحال در نهایت همین دو اتفاق افتاد. ایران که با حمایت رژیم اسد در سوریه تروریستهای تند رو را در آن کشور تعلیم میداد و به داخل عراق می فرستاد از این کار دست برداشت و آمریکا نیز دست دولت “نوری المالکی” را برای فشار بر مجاهدین خلق به منظور تعطیل کردن اردوگاه اشرف بازگذاشت. نتیجه این شد که به تدریج شعله گروههای تروریستی مرتبط با القاعده فعال در مناطق سنی نشین عراق پائین کشیده شد. المصری نیز در سال ۲۰۱۰ پس از مدتها سرگردانی و بی پناهی در یک حمله مشترک نیروهای آمریکائی و دولتی عراق کشته شد.

ظهور داعش و تبلیغات اسد

پس از المصری، در سالهای بعد نیروهای پراکنده تروریستی عراق خود را تحت رهبری فردی به نام “ابوبکر البغدادی” قرار دادند که تشکیلاتی را به نام “دولت اسلامی شام و عراق” یا داعش بنیاد گذاشت. ابتدا تصورمی شد که آنها در ارتباط با القاعده هستند. اما بعد معلوم شد که چنین نیست و در سال ۲۰۱۳ زمانی که برخی مناطق در سوریه به تصرف آنها درآمد، حتی “ایمن الظواهری” رهبر القاعده نیز وابستگی آنها به سازمانش را تکذیب کرد.

داعش که از سال ۲۰۱۳ در سوریه فعال شد، به طرز مشکوکی با حرکات تند و برخوردهای وحشتناک با مردم غیر سنی به ویژه مسیحیان و علوی ها ی آن کشور توانست این فکر را در اذهان جهانیان جا بیندازد که مخالفان اسد مشتی تروریست تند روی خطرناک هستند. این خواسته اسد و حامی اصلیش جمهوری اسلامی بود که روی این موضوع تبلیغات فراوانی به نفع خود کردند. در حالی که نیروهای داعش هرگز با نظامیان اسد شامل نیروهای دولتی سوریه و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی درگیر نشدند.

نیروهای داعش همواره به نقاطی حمله ور شدند که تحت اختیار مخالفان اسد و ارتش آزاد سوریه بود. جالب اینکه در سوریه هرجا آنها به اشغال خود در آوردند پیشتر توسط نیروهای اسد بمباران شده بود. در واقع نیروهای اسد به شکلی موذیانه وقتی مناطقی را از دست مخالفان خود خارج می کردند طوری عمل می کردند که آن نقطه به کنترل داعش در آید.

با همین سیاست بود که دولتهای موافق اسد یعنی روسیه و جمهوری اسلامی توانستند اذهان جهانیان را به این سمت هدایت کنند که مشکل در سوریه نه یک مبارزه آزادیبخش بلکه یک “جنگ فرقه ای” است. همین مسئله باعث شده که تا کنون دولتهای بزرگ جهان از دادن اسلحه و کمکهای موثر به ارتش آزاد سوریه و مخالفان اسد خودداری کنند.

انتخابات مجلس عراق و حمله داعش

پس از انتخابات اخیر عراق حالا داعش شروع به بازی در نقش دیگری نیز کرده است. اکنون ظن قوی در بین بسیاری از ناظرین وجود دارد که داعش توسط نیروهای سپاه پاسداران در عراق و سوریه تقویت می شود. این عده معتقدند که کلیه حرکات نظامی و افراطی گری های داعش تا کنون همگی از لحاظ سیاسی به نفع خواسته های جمهوری اسلامی تمام شده است و این امر تصادفی نمی باشد. اما برخی از مفسران اوضاع منطقه هم هستند که این فرضیه را محتمل نمی دانند.

حسن هاشمیان، استاد سابق دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه به صدای آلمان گفته که تصرف موصل و سپس تکریت توسط گروه داعش و رسیدن آنها به مرزهای بغداد، کاری نیست که تنها از یک گروه کوچک اسلامی برآید. او معتقد است برای این عملیات نوعی حمایت و هماهنگی و برنامه‌ریزی سازمان‌های اطلاعاتی پیچیده لازم است.

هاشمیان احتمال دست داشتن سپاه پاسداران در این مسئله را منتفی نمی‌داند و می‌گوید: «حتی خود ایران هم ممکن است در این قضیه دخیل باشد. چون به​هرحال کاری که دارد انجام می​شود، به شکلی گروه​های مخالف مالکی در عراق را در کنار مالکی قرار می‌دهد. مثلاً امروز مقتدا صدر که بعد از انتخابات اخیر در عراق به شدت خواهان حذف آقای مالکی و عدم تمدید ایشان برای یک دوره دیگر نخست‌وزیری بود و حاضر به هیچ نوع همکاری با او نمی شد، حالا بیانیه داده که بایستی در هماهنگی با دولت آقای مالکی هنگ​های صلح درست کنیم و از حسینیه​ها و مساجد و کلیساها دفاع کنیم. پس به​ شکلی این حادثه، مخالفین مالکی را در کنار مالکی قرار داده است».

به عقیده هاشمیان کردها و نمایندگان سنی پارلمان عراق نیز باید در این مسئله موضع خود را مشخص کنند و این در نهایت به نفع دولت مالکی خواهد بود چون تمامی نیروهای مخالفش را در کنار او قرار می‌دهد.هاشمیان معتقد است داعش در کشورهای سوریه و عراق به کمک دو متحد جدی ایران آمده است؛ در سوریه به کمک بشار اسد و در عراق به کمک نوری مالکی.

داعش کبریت بی خطر برای ایران

این گمانه زنی ها وقتی بیشتر تقویت می شود که بدانیم داعش برخلاف آنچه این روزها در تبلیغات رسمی گفته می شود خطری هم برای جمهوری اسلامی ندارد. شمس‌الواعظین روزنامه نگار مشهور ایرانی وقوع حمله‌ای را از سوی داعش به اماکن مقدس شیعیان از جمله کربلا و سامرا ناممکن دانسته و می‌گوید:

«من به لحاظ استراتژیک می​گویم، نیروی داعش فاقد پوشش هوایی است. فاقد عمق استراتژیک است، یعنی پیوستگی جغرافیایی با مراکز فرماندهی​اش را ندارد. فاقد توانایی برای تأمین لجستیک یک جنگ است مانند ترابری یا راه مواصلاتی و غیره. همین طور فاقد پوشش توپخانه​ای سنگین و سلاح​های سنگین و نیروی هوایی است، چون این نیرو ارتش که نیست. در نتیجه به سرعت عمل کردن و انتقال سریع به کانال​های دیگر برای تصرف شهرها برای داعش فوق​العاده دشوار است».

در حالی که دستگاه تبلیغات رسمی حکومتی و دولتی در ایران این روزها به شدت روی احتمال حمله داعش به اماکن مقدس شیعیان در عراق مانور تبلیغاتی می دهد. حتی ائمه جماعات در سراسر ایران در مساجد راجع به این موضوع برای مردم حاضر در پای منابر خود صحبت می کنند.

به نظر می رسد هدف همه این تبلیغات مرعوب کردن مخالفان در قدرت ماندن نوری المالکی یعنی گروههای شیعه طرفدار مقتدی صدر و عمار حکیم از یک سو و حزب دمکرات کردستان عراق به رهبری بارزانی از سوی دیگر می باشد.

بنا بر نتایج انتخابات اخیر عراق این سه مجموعه سیاسی در جمع از تعداد کرسیهائی در پارلمان آینده عراق برخوردار هستند که بدون ائتلاف با آنها نخست وزیر شدن سه باره مالکی به هیچ وجه ممکن نخواهد بود.

اظهارات استاندار موصل عراق در مورد جا خالی دادن مشکوک نیروهای ارتش عراق که تحت فرمان مالکی هستند در مقابل نیروهای اندک داعش هم مزید برعلت شده تا بسیاری به این نتیجه برسند که در عراق نیز مانند سورریه دست داعش را باز گذاشته اند تا بتوانند از نتیجه اعمال آنها بهره برداری سیاسی به نفع نوری المالکی بکنند.

داعش افعی خارج از سوراخ

از سوی دیگر برخی نیز عقیده دارند که حملات اخیر داعش در داخل عراق نوعی سرکشی ماری محسوب می شود که با دود هرکس از سوراخ خارج شده، در نهایت به ضرر نوری المالکی و حامی سیاسیش یعنی جمهوری اسلامی تمام خواهد شد.

آنها در کنترل گرفتن کامل شهر نفت خیز بسیار مهم  کرکوک توسط نیروهای پیشمرگ کرد طی روزهای اخیر را نشانه یک شکست بسیار سنگین سیاسی برای مالکی می دانند که تا قبل از آن نیز با کردها بر سر مالکیت نفت کردستان اختلافات شدید ی داشت. این افراد معتقدند که وقایع اخیر همه را به این نتیجه گیری خواهد رساند که دولت مالکی توانائی لازم برای اداره عراق را ندارد و باید شخص دیگری این مسئولیت را بر عهده بگیرد.

هنوز تمام ابعاد پشت پرده پیش رویهای اخیر داعش در سوریه و عراق به طور کامل روشن نیست. باید منتظر ماند و دید روند پیشروی آنها طی روزهای آینده چگونه خواهد بود. بعد از آن است که می توان به این سوال پاسخ داد که آیا حرکات نظامی داعش کنترل شده می باشند و مانند اسد در سوریه برای مالکی در عراق نیز پر منفعت هستند. یا این گروه از زیر کنترل حامیان پشت پرده اش خارج شده است، میخواهد خیانت کند و با امکاناتی که دولتهای سوریه و جمهوری اسلامی در اختیارش گذاشته اند، حداقل کنترل بخش سنی نشین کشور عراق را به دست خود گیرد.